Tarihçi ve yazar Mehmet Berk Yaltırık, Edirne TAKSAV’da gerçekleştirdiği söyleşide Balkan coğrafyasında şekillenen vampir mitlerini tarihsel ve kültürel açıdan ele aldı.
Edirneli yazar ve tarihçi Mehmet Berk Yaltırık, Türkiye Sosyal Araştırmalar Vakfı (TAKSAV) Edirne Şubesi’nde düzenlenen etkinlikte “Vampir Anlatısı Üzerine” başlıklı söyleşide okurlarıyla buluştu.
Tarihsel korku anlatıları ve halk kültürü üzerine çalışmalarıyla tanınan Yaltırık, konuşmasında vampir mitinin kökenlerini ve Balkan coğrafyasındaki yansımalarını anlattı. “Vampir anlatısının en yoğun biçimde Balkan coğrafyasında karşımıza çıktığını görüyoruz” diyen Yaltırık, bölgenin kültürel çeşitliliğiyle birlikte bu inancın farklı biçimlerde yaşatıldığını belirtti.
Yaltırık, tarihsel belgelerden örnekler vererek vampir inanışının Avrupa ve Osmanlı kaynaklarındaki izlerini paylaştı. Yaltırık “Bazı Avusturya kaynaklarında Balkanlar adeta ‘vampir salgınının merkezi’ olarak tanımlanıyor. Osmanlı belgelerinde de bu tür vakalara değinildiğini görüyoruz. O dönemde köylüler mezarlara demir orak, taş veya kiremit koyarak ölülerin yeniden kalkmasını engellemeye çalışmış” dedi.
Söyleşi boyunca Yaltırık, vampir mitinin yalnızca bir korku ögesi olmadığını, aynı zamanda toplumların ölüm, hastalık ve bilinmeyene karşı geliştirdiği kültürel tepkilerin bir yansıması olduğunu vurguladı.
Yaltırık “Balkanların dağlık ve ormanlık yapısı, tarih boyunca hem saklanma hem de efsanelerin yaşadığı bir coğrafya haline geldi. Vampir anlatıları da bu coğrafyanın kültürel hafızasının bir parçası” ifadelerini kullandı.
MEHMET EFECAN HIDIROĞLU