Kuraklık nedeniyle Edirne’nin karşı karşıya kaldığı susuzluğa öneri emekli DSİ 11. Bölge Müdür Yardımcısı Hüseyin Erkin’den geldi. Erkin, belediyenin zamanında önlem alması durumunda büyük sıkıntı yaşamadan sorunun atlatılabileceğini söyledi.
Edirne’nin su aldığı Kayalı Barajı ile alternatif olarak kullanmayı düşündüğü Süloğlu Barajı’ndaki su seviyeleri alarm veriyor. Uzun yıllar Devlet Su İşleri (DSİ) 11. Bölge Müdür Yardımcılığı görevini yürüttükten sonra emekli olan Makine Yüksek Mühendisi Hüseyin Erkin, Edirne Belediyesi’nin zaman geçirmeden atacağı adımlarla susuzluk sorununun atlatılabileceğini söyledi.
“KAYALI BİTİYOR, SÜLOĞLU DA ÇÖZÜM DEĞİL”Erkin, Edirne’ye su verilen Kayalı Barajı’nda suyun bitme aşamasından olduğunu belirterek “Kayalı’da su bitti, bitiyor. Şu anda o seviyedeki su dip planktonu artık çamurlu gelecektir ve arıtması pahalı hatta mümkün olmayacaktır. Alternatif olarak Süloğlu Barajı’na geçilmesi düşünülüyormuş. Süloğlu’nda bir miktar su var. Tabi ki Süloğlu düşünülebilir çünkü bir susuzlukla karşı karşıyayız. Ancak Süloğlu’ndaki o suda da mangan var, arıtması çok zor” dedi.
Barajların bu durumunu da Erkin şöyle izah etti: “Süloğlu Barajı sulama ve taşkın koruma amaçlı olarak 1976 yılında işletmeye açılmış, daha sonra 1994 yılında yılda 8 milyon tahsisle Edirne’ye içme kullanma suyu da vermeye başlanmıştır. Kayalıköy Barajı da sulama ve taşkın korum amaçlı olarak 1987 yılında işletmeye açıldı.2019 da yılda 20 milyon tahsisle Edirne’ye içme ve kullanma suyu vermektedir. Her iki barajda sulama amaçlı yapıldığı için su tutulmadan önce rezervuar sahası temizlenmemiştir.20 yıldan itibaren rezervuardaki bitki ve hayvansal artıklar ve zeminin yapısı dolasıyla dip kısımda kötü bir plankton oluşumu hızlanarak devam eder. Barajların dip savaklarından bu kötü su alınması yerine Üstten dubalı sistem yapılmaktadır. Kayalıköy Barajında bu yapıldı. Lakin bu sistemleri de kontrollü ve doğru işletmek gerekir. 2014’te Süloğlu Barajı’nda su seviyesi çok düştüğü için dip savaktan alınan manganlı su arıtılamayacak seviyede olduğu görüldü. Alternatif olarak Kayalıköy Barajı’ndan su alınması için DSİ ile protokol yapıldı. 59 km’lik bin mm çaplı boru hattı ve arıtma tesisini taksitli ödemeli olarak DSİ Belediye adına yaptı. Zamanın sayın bakanı ve belediye başkanı 2050 yılına kadar Edirne su sorunu yaşamayacak açıklamaları yapıldı. Ancak bu hedef pek tutturulamadı. Kanaatimce bu planlamada ve su yönetiminde DSİ ve Belediyenin öngörü ve işletme zafiyeti olduğu görünüyor.”
Erkin, çözüm yollarıyla ilgili olarak da “Meriç Nehri’nden pompajlı sulama yapacak Tayakadın – Doyran – Orhaniye – Karakasım - Elçili köylerini kapsayan ‘Meriç Sulaması Projesi’ bitince bu arazileri sulayan kuyular boşa çıkacaktır. Tayakadın’da Karakasım’da mevcut kullanılmayan kuyular boşa çıkacaktır. Bu kuyuların bakımları yapılıp belediye ye devir alınabilir. Bu kuyulardan alınan sular Sazlıdere’nin en üst kotunda yapılacak depoya pompalanarak Buçuktepe su depolarına ulaşabilecektir. Kuyuların tüketeceği enerji için Sazledere su deposu yakınına konacak RES ve GES hibrit enerji santralı ile sağlanacaktır. Kısa bir sürede bu proje hayata geçirilebilir” İfadelerini kullandı.
“SU KUYUSU AÇMAK ÇOK ZOR DEĞİL”Edirne Belediyesi’nin Paşa Çayırı mevkiinde çok sayıda su kuyusu olduğunu kaydeden Erkin bu konuda da şunları söyledi: “Belediye yeni su kuyuları da açabilir. Bir su kuyusunun açılışı çok fazla zaman almıyor. Maddi kaynak nasıl olsa bir şekilde bulunur. Ancak su kuyusu açmanın dezavantajlı tarafı, açılacak su kuyularına elverişli yerler genellikle tarım arazilerine yakın yerler ve tarım ilaçlarının bu yeraltı sularına karışma ihtimali var. O yüzden o su kuyusu etrafında standartlara göre bir koruma alanı oluşturulması gerekir.”
“SU TASARRUFUNA GİDİLMELİ”
Hüseyin Erkin, Edirne Belediyesi’ne ait su kuyularının kentin yüzde 30-35’lik kesimine yettiğine dikkat çekti. Erkin, “Geri kalan su barajdan sağlanarak günde yaklaşık 50 bin m3 su şehre verilmektedir. Şehir su şebekesi kayıp kaçaklarının hızla azaltılıp yüzde 20 seviyelerine çekilmesi gerekiyor. Belediyenin vatandaşlara etkin bir şekilde su tasarrufu çağrısı yapması gerekir. Her iki barajdan da su gelmemesi durumunda su kuyularından sağlanan suyun bir program dahilinde kentin çeşitli kesimlerine dönüşümlü olarak verilmesi gerekir” diye konuştu. Erkin, Edirne Belediyesi’nin şehir şebekesinden araç yıkama, bahçe sulama ve benzeri faaliyetler konusunda da önlem alması gerektiğini de vurguladı.
MURAT SAVAŞ