“ATATÜRK RESİM SERGİLERİNİ ÇOK DESTEKLEDİ”

Trakya Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi tarafından Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’üncü yılı kapsamında düzenlenen Cumhuriyet’in 100’üncü Yılında Sanat Festivali devam ediyor.

Edirne’de 23 Ekim Pazartesi günü başlayan festivalin bugünkü konuğu, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Bölümü emekli Öğretim Üyesi Prof. Kemal İskender oldu. Prof. İskender, Trakya Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Sanat, Eğitim ve Gösteri Merkezi’nde düzenlenen konferansta “Cumhuriyet’in 100’üncü Yılında Türk Resmi” konulu sunum gerçekleştirdi. Konferansa Trakya Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dekanı Prof. Melihat Tüzün, akademisyenler, Güzel Sanatlar Fakültesi ile Hasan Rıza Güzel Sanatlar Lisesi’nden öğrenciler katıldı.

“FATİH SULTAN MEHMET’İN PORTRESİ LONDRA’DA”

1860’lara kadar Türkiye’de Batı anlamında resim bulunmadığını söyleyen Prof. İskender; “Minyatür var. O da İran minyatürünün gerisindedir ve çok yaygın bir sanat değildir. Ondan önce Fatih Sultan Mehmet, Venedik’ten Bellini’yi getirtir. İstanbul’da ağırlayıp portresini yaptırıyor ama çevresine yaymaya çalışmıyor. Fatih’ten sonra gelen oğlu II. Bayezid babasının portresini satıyor. O portre bugün o yüzden Londra’da National Portrait Gallery’dedir. Ondan öte bir şey yok” ifadelerini kullandı.

ATATÜRK’ÜN İFADELERİNE DİKKAT ÇEKTİ

İskender, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün sanatın önemini vurguladığı ifadelerine dikkat çekerek; “Bizim terk ettiğimiz topraklar; örneğin Bulgaristan. Atatürk, Bulgaristan’da ateşemiliterlik yapıyor. Opera binasını gördükten veya operaya gittikten sonra, ‘Biz Balkan Savaşı’nda müthiş bir hezimete uğradık. Bu küçük devletlere yenildik. Tabii ki opera salonu olan bir ülkenin ordusu bizimkini yener’ diyor. Bize ise resim çok sonra geliyor” dedi.

“TÜRK RESMİNİ OSMAN HAMDİ BEY İLE BAŞLATIRIZ”

Osman Hamdi Bey’in ilk Türk ressamlarından olduğunu söyleyen İskender; “Dolayısıyla resmi onunla başlatıyoruz. Ondan önce mühim bir ressam yok. Kökeni Rum’dur. Babası Sakız Adası’ndan devşirilmiştir. 1870 yılında 1 sene Sadrazamlığı bile vardır. Fransa’ya hukuk eğitimi için gönderilmiştir. Osman Hamdi orada resme merak sarmış ve oryantalistlerin atölyesine devam ederek resim öğrenmeyi tercih etmiştir. Dönüşte de Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nin ilk halini akademi olarak kuran kişidir. Arkeoloji Müzesi’ni de kurmuştur. Yaptığı arkeolojik kazılarla da bu müzeye birçok eser kazandıran kişidir. 1912’de vefat etmiştir” sözlerine yer verdi.

“KAPLUMBAĞA TERBİYECİSİ ADI UYDURMADIR”

İskender, Osman Hamdi Bey’in resimlerinden örnekler göstererek; “Bu resim ünlü ‘Kaplumbağa Terbiyecisi’dir. Türk resim tarihinde en büyük paraya satılan resimdir. Bu resmin ‘Kaplumbağa Terbiyecisi’ adı tamamen uydurmadır. Böyle bir meslek yoktur. Bu resimdeki esasında derviştir” dedi.

“ATATÜRK RESSAMLIĞI DESTEKLEMEK İÇİN RESİMLER SATIN ALDI”

Osman Hamdi Bey’den günümüze kadar gelen Türk ressamların resim örneklerini tek tek sunan İskender, ressamların yer aldığı akım ve grupları da tek tek anlattı. İskender, 1933 yılında Cumhuriyet’in 10’uncu yılı dolayısıyla 10’uncu Yıl Resim Sergileri’nin açıldığını belirterek; “Atatürk, bu sergileri müthiş destekliyor. Kendisi de ressamlığı desteklemek üzere kişisel olarak resim satın alıyordu” ifadelerine yer verdi. İskender, konuşması sırasında ressam Şeref Akdik’in, Atatürk inkılaplarını desteklemek amacıyla çizdiği bir resmi de katılımcılara sundu.

“TÜRKİYE’NİN ÇEŞİTLİ BÖLGELERİNE RESSAMLAR GÖNDERİLDİ”

İskender, ayrıca Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) dönemin politikası gereği Halk Evleri’nde düzenlenen çalışma ile 6 yıl boyunca bütün ressamları Türkiye’nin çeşitli bölgelerine gönderdiğini söyleyerek; “Ressamların parasını ödüyor, resim yaptırıyor ve resimleri de satın alıyor” dedi. Ressam Mahmut Cudâ’nın bu çalışma sırasında Trabzon’da çizdiği resmi gösteren İskender; “Mahmut Cûda’nın o dönem üslubu kısmen kübizmden ve konstrüktivizmden etkilendiği için böyle resme başlıyor” diye konuştu. İskender, sunumunun ardından katılımcıların sorularını yanıtladı. Soru-cevap bölümünün ardından konferans sona erdi.

UĞUR AKAGÜNDÜZ