Havsalı çiftçi Aykan Öztürk çiftçinin sorunlarını anlattı: “BUĞDAYIN HARMANI VAR PARASI YOK”

Dünyada meydana gelen iklim krizi ile mevsim fark etmeksizin ortaya çıkan kuralık ile özellikle buğday üretiminde ilk sıralarda olan Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş sonucu gıdanın önemi artsa da, üreticinin sıkıntıları bitmiyor.

Trakya bölgesinde de çiftçilerin en önemli geçim kaynaklarından biri olan buğdayda harman dönemi olsa da çiftçinin yüzü artan maliyetler nedeniyle gülmüyor. Edirne çiftçisi ise artan maliyetlerin yanı sıra Toprak Mahsulleri Ofisi’nin buğday alım politikasına tepki gösteriyor. Edirne’nin Havsa ilçesinde buğday ve ayçiçeği üretimi yapan ve biçerdövercilikle de uğraşan çiftçi Aykan Öztürk, özellikle küçük çiftçinin TMO şubelerine ürününü vermekte yaşadığı sorunları Batı Ekspres’e anlattı.

“EN KALİTELİ BUĞDAY DA OLSA 8,25’TEN ALIYOR”

TMO’nun, başta Havsa olmak üzere birçok şubesinde, çiftçinin getirdiği buğdayı 2 ve 3’üncü statüdeki buğdayların fiyatları üzerinden alım yaptığını söyleyen Öztürk; “Birinci statüdeki buğday 8,35 TL iken, protein değerleri en kaliteli buğday da olsa 8,25 TL’den alıyor. Buğdayı lisanslı depolara veremedik, TMO’ya sattık. Buğdayımız 15 proteinin üzerindeydi. Bunu lisanslı depoya verseydik 8,35 TL’ye gidecekti. TMO’ya verdiğimiz için 8,25 TL’ye gitti” ifadelerini kullandı.

“ZİRAAT ODALARI ÇİFTÇİNİN ARKASINDA DURMUYOR”

Öztürk, TMO şubelerine buğdayını götüren çiftçilerden özellikle damperli römork talep edildiğini belirterek; “Çiftçinin de damperli römorku olmadığı için malını götüremiyor. Ziraat Odaları da çiftçinin arkasında hiçbir şekilde durmuyor. Çiftçiye ancak mesaj atıyor, ‘Herkes damperli römork bulsun’ diyor. Herkes damperli römorku nereden bulacak? Damperli römork bugün 250 bin TL’nin üzerinde. Küçük çiftçilikte böyle bir şeyin olma imkânı yok” dedi.

“6 İŞÇİ İLE 3 NOKTADA ALIM YAPILIYOR”

TMO şubelerindeki bir diğer sıkıntının ise işçi sayısı olduğuna dikkat çeken Öztürk; “Ofislerdeki en büyük sıkıntı; 6 tane işçi ile 3 noktada alım yapıyor. İş çok yavaş yürüyor. Yavaş yürümesinin sebebini de çiftçinin dampersiz römork götürmesinde buluyorlar. Küçük çiftçiyi kamyoncunun, nakliyecinin eline atıyorlar. Çiftçinin 15-20 ton buğdayı var, damperli römorku yok. Küçük çiftçinin zaten damperli römorku kaldırabilecek ekipmanı da yok. Ödünç römork bulsa bile traktör de bulması gerekecek. Çünkü 100-150 dekar ile çiftçilik yapanın traktöründe damper sistemi yok. Çiftçi 7-8 bin TL verip kamyon tutuyor. Bu çiftçi zaten buğdaydan para kazanamıyor. Gün geçtikçe kolaylık sağlayacaklarına çiftçiyi mağdur ediyorlar. Ofis sırasında çalışan sayısını arttırsalar, insanlar mağdur olmayacak, iş hızlı yürüyecek. 2 tane çalışan dampersiz römorku indiremiyor. Onlar da haklı. Özellikle Havsa’daki yığma silo tamamen berbat durumda” sözlerine yer verdi.

“BUĞDAY PARASI DAHA YATIRILMADI”

Öztürk, çiftçinin isyan etme noktasına geldiğini söyleyerek; “Geçen ayın başında randevusunu alıp buğdayını ofise dökenler daha paralarını alamadı. Paralar yatmayınca çiftçiler para alabilmek için tüccarın eline gidiyor. Tüccardaki fiyatlar da ofise göre çok düşük. Çiftçinin Temmuz ayında vadeli borcu var. Ofis parayı yatırmıyor, çiftçi 1 ay önce malını satmış ama para yok. Biz biçerdövercilik de yapıyoruz. Biçim paralarını daha hiç toplayamadık. Ofis daha para vermedi. Piyasada harman parası yok” dedi.

“BORCUNU ÖDEYEMEZ HALE GELİR”

Çiftçinin gelecek buğday sezonunda ne yapacağını bilmediğini belirten Öztürk; “Çiftçi zaten küstü. Artan mazot maliyeti de var. Akaryakıt 40 TL’lere doğru yaklaşıyor. Bu ayın sonunda 40 TL’yi geçeceği söyleniyor. Çiftçi 40 TL’ye mazotu nasıl alacak? Çiftçi geçen senenin sermayesini kullanamaz. Çoğu çiftçi bu sene borcunu ödemeyemez duruma gelir. Gübre bile alamaz. Çiftçiye verilecek krediler düşmeye başladı. Geçen sene 200 dekar üretim yapan çiftçi, işini 100 bin TL kredi ile döndürüyorsa, bu sene 200-250 bin TL kredi lazım olacak. Çünkü mazot 40 TL olacak, gübre fiyatını katlayarak gidiyor” ifadelerine yer verdi.

“MAZOT MU ALACAK ÇOCUK MU OKUTACAK?”

Öztürk, çiftçinin kâr oranı her geçen gün daha da düşmeye devam ettiğini söyleyerek; “Çiftçi, diyelim ki desteklerle birlikte 9 TL’ye buğdayını sattı. Kilogramdan 2 TL kazandı. Çiftçi ortalama 40 ton buğday satsa 80 bin TL yapar. 80 bin TL’ye mazotunu, gübresini mi alacak, çocuğunu mu okutacak ya da kendini mi geçindirecek? Bu enflasyonda çiftçiyi düşünen yok” diye konuştu.

UĞUR AKAGÜNDÜZ