Türkiye Cumhuriyeti’nin tapu senedi olarak kabul edilen Lozan Barış antlaşmasının imzalanışının bu yıl 100’üncü yılı kutlanıyor.
Bu kutlamalar kapsamında Karaağaç’taki tarihi tren garı bahçesinde bulunan Lozan anıtında bir tören düzenlendi. Edirne Belediyesi tarafından düzenlenen, saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunması sonrası törende konuşan Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan, Birinci Dünya Savaşı sonrası imzalanan Sevr Antlaşması’yla, imparatorluk topraklarının adeta lime lime edildiğini söyleyerek; “19 Mayıs'ta Mustafa Kemal'in Samsun'a attığı ilk adımla başlayan ve Dünyada emperyalizmin ezdiği, yok ettiği bütün mazlum milletlere örnek olan, o Kurtuluş Savaşı'yla başlayan, bu toprakları tekrar vatan yapmak, ay yıldızlı bayrağımızı sonsuza kadar gönderde dalgalanması için süregelen mücadele 29 Ekim 1923 de Cumhuriyetin ilanıyla taçlanır. Ondan önce, bizim bu coğrafyada, Anadolu'da ve Trakya'da kazandığımız o savaşın, tüm Dünya milletleri tarafından da tüm devletler tarafından da tanınmasının kabul edilmesinin sağlanması gerekir. İşte Lozan budur. Cumhuriyet’in ilanından önce, 24 Temmuz 1920 üçte İsviçre'nin Lozan şehrinde günlerce aylarca devam eden görüşmeler yapılır. Türk delegasyonunun başkanı, kuruluş meclisinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Edirne milletvekili olarak da görev yapmış, İsmet İnönü’dür. Tüm o Birinci Dünya Savaşı'nın galip devletlerine, o Türk Devleti’ni, Türk Yurdunu parçalayanlara, adeta bütün Dünya tarihine örnek olacak bir anlaşmayı imza etmek zorunda bırakır. Bunun adı Lozan dır. 3 ay sonra ilan edilecek Türkiye Cumhuriyeti'nin, o genç devletin, o güçlü devletin, o çağdaş, modern devletinde tapu senedidir. Lozan Antlaşması'nın ve Türkiye Cumhuriyetimizin tapu senedinin 100. Yılı kutlu olsun” dedi.
“ÜLKE BİZİMSE LOZAN SAYESİNDE”
Türkiye Cumhuriyeti var ise bu Lozan Antlaşması’nda atılan imzalar sayesinde olduğunu söyleyen Başkan Gürkan; “Bugün Türkiye Cumhuriyeti'nde duyunu umumi yok ise, kapitülasyonlar yok ise, bu ülkedeki her şey bizimse, bu Lozan Antlaşması’nın sayesindedir. Bu ülke özgür, bağımsız, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti ise, bu Lozan Antlaşması’nı sayesindedir. Burada özgürce Lozan'ın 100’üncü yılını kutluyorsak bu da Lozan'ın sayesindedir.
Trakya Üniversitesi’nin 1996- 2004 dönemi rektörü Prof. Dr. Osman İnci'ye, dönemin senatosuna Edirne halkı adına bir teşekkürümü sunmak isterim. Sayın Rektör’ün ve o dönem Senato üyelerinin almış oldukları kararla, 1997 yılında Lozan'la kazanılan tek Türk toprağı olan Karaağaç’ın Rektörlük yerleşkesinin tam bu noktasında, Süleyman Demirel'in de katılımıyla Lozan anıtımız açıldı. Değerli rektörüm elinize, yüreğinize içinizdeki Cumhuriyet sevgisine teşekkür ediyoruz. Var olunuz sağ olunuz” şeklinde konuştu.
GÜRKAN’DAN “YÜZSÜZ” VURGUSU
Lozan’ı küçültmeye, Lozan’a kara çalmaya, itibarsızlaştırmaya çalışanların olduğunu ama gerçeklerin mutlaka bir gün ortaya çıkma gibi bir huyu olduğunu söyleyen Gürkan; “O Lozan'a kara çalmaya çalışanlar, Lozan'ı küçültmeye, itibarsızlaştırmaya çalışanlar, Lozan'da olmayan gizli maddeler var diyenler, Lozan yüzünden ülkemiz ileri gitmiyor, petrollerimizi çıkaramıyoruz, yeraltı zenginliklerimizi kullanamıyoruz, adalarımızı alamıyoruz diyenler yarından itibaren acaba aynada nereye bakacaklar? Sanmıyorum ki, yüzlerine baksınlar, çünkü yok. Çünkü yok olmayan bir şeye bakamazsınız. Şunu hep söyledik. Bu ülkenin bu güzel ülkenin ve bu büyük milletin en büyük şansı Gazi Mustafa Kemal Atatürk gibi bir kurtarıcıya sahip olmasıdır. Öyle bir kurtarıcı ki, benden sonra kurtarıcı beklemeyin diyen bir kurtarıcıya sahiptik biz. İşte onun ve onun en yakın çalışma arkadaşı, Cumhuriyet'in ikinci adamı, Milli Şef İsmet İnönü'nün o kıvrak zekası, vatanseverliği, yürekliliği ve millet aşkıyla bu Cumhuriyet kuruldu ve bu Lozan antlaşması imzalandı. Gençlere tavsiyemdir, açınız okuyunuz. Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olunmaz. Aksi takdirde tıpkı o eleştirdiğimiz meczuplar gibi siz de yanlış şeyler söylersiniz. O yüzden tarihimizi okumamız gerekir. Bilmemiz gerekir ve şunu hiç unutmamamız gerekir. Türk milletinin her bir ferdi ayakta oldukça Türkiye Cumhuriyeti ve Türk Milleti ilelebet payidar kalacaktır. Lozan’ımızın 100’üncü yılı sağ olsun, var olsun” ifadelerini kullandı
Törene Lozan Anıtı’nın yapıldığı dönem Trakya Üniversitesi Rektörlüğü görevini yürüten ve yapımını sağlayan Prof. Dr. Osman İnci, Edirne Milletvekili Ediz Ün, bazı ilçe Belediye Başkanları, Edirne Baro Başkanı Gökhan Karakoç, Karaağaç Muhtarı Agah Korkan ve vatandaşlar katıldı.
Lozan Anıtı’nda törenin ardından anıtın da içinde bulunduğu tarihi tren garı girişinde, Edirne Belediye Bandosu, kahramanlık türkülerinden oluşan müzik ziyafeti sundu. Belediye Bandosu’nun verdiği konsere çevrede bulunan kafelerdeki vatandaşlar yoğun ilgi gösterdiler.
MERT ERİŞKİN