OSMANLIDAN CUMHURİYETE SPOR

Arş. Gör. Dr. Ferdi Ertekin, Osmanlı, Cumhuriyet ve Spor konusunda panelde konuştu. Ertekin spor tarihi konularında önemli açıklamalarda bulundu.

“Tarih Bekçileri, Müzeler ve Kütüphaneler Elele Gençler Buluşması”nın ikincisi, Hıdırlık Tabya Balkan Tarihi Müzesi’nde gerçekleşti.

Osmanlı, Cumhuriyet ve Spor konulu söyleşide konuşmacı Trakya Üniversitesi’nden Arş. Gör. Dr. Ferdi Ertekin, Geleneksel Beden Eğitimi Talimleri ve Modern spor arasındaki farkların ele alındığı panelde, Milli Eğitim müfredatına, Beden Eğitimi dersinin girmesi, Atatürk’ün ve Cumhuriyet’in sporla ilişkisine değindi.

Ertekin; “Atatürk sporu medeniyetin bir parçası olarak görüyor. Dolayısıyla futbola önem veriyor ve FİFA’ya üye olarak, Türk gençlerine sportmen olmayı tavsiye ediyor. Sporu bir bayram haline getirerek, 19 Mayıs kutlaması kararı alıyor. Spor yapmayı hatırlamamız için ölmeden önce meclisten geçirmesini sağlıyor” şeklinde konuştu.

Müfredata ilk Beden Eğitimi dersinin, 1863’te Mektebi Harbiye’de “Tiyazeti Bedeniye” (jimnastik) adıyla girdiğini söyleyen Dr. Ertekin; “1869 Maarif Umumiye Nizamnamesi çıkıyor. Burada Askeri Mektepler, Mekteb-i Sultani, Rüştiye(ortaokullar) ve 1870te Mekteb-i Tıbbiye’ye, 1873’te Darüşşafaka’ya, 1877’de de İdadilere (liselere) jimnastik dersi konuluyor. Bütün sporların temelinde de hala jimnastik vardır. Bu diğer sporların zeminini oluşturur. Tanzimatla birlikte spor anlayışımız da değişiyor. Jimnastik, ilk gelen batılı sporlardan bir tanesidir. Jimnastik bireysel bir spordur. Takım sporları bizde geç gelişiyor. Çünkü 1876da 2. Abdülhamit iktidara geliyor ve evhamlı bir yapısı var. Açık arazide bir araya gelenleri tehdit unsuru olarak görüyor. Futbolu Avrupa’nın bir istila sembolü olarak gördüğü için Türk ve Müslümanlar’a yasaklıyor. Gayrimüslim nüfus kendi aralarında maç yapabiliyorlar. İmparatorluğun ilk futbol kulübü, gizlice 1901 yılında ‘Black Stockings’ (kara çoraplılar) adıyla kuruluyor. İlk maçlarını, bir Rum takımıyla yapıyorlar ve Saray’a jurnallenip tutuklanıyorlar. Daha sonra ilk spor kulübü Beşiktaş Bereket Jimnastik kulübü kuruluyor fakat futbol şubesi yok. 1905 yılında Galatasaray kuruluyor ve Galatasaray’ın futbol şubesi de var ve ilk futbol kulübü olarak Galatasaray kurulmuş oluyor. Atatürk Selanik Askeri Rüştiyesi’nde okurken jimnastik öğretmeni Teğmen Habip Bey’in desteğiyle spora ilgi duymaya başlıyor. Yüzme, binicilik ve bilardo en sevdiği sporlar. Atatürk spor yapmayı medeniyetin bir unsuru olarak görüyor. Medeni toplumlar spor yaparlar fikrini savunuyor” ifadelerini kullandı.

FUTBOL VE SAVAŞ

Futbolun terimlerinin tamamen ordudan gelme olduğunu söyleyen Ertekin; “Kale, top, kaptan (yüzbaşı), takım (askeri birlik), şut (atış yapmak), forma (üniforma), Lig (ittifak) küme, idman (talim) demektir ve tamamı askeri terimlerdir. Askerden, muharebe alanından oyun alanına intikal etmişlerdir. Futbol ilginç bir spordur. Askeri, futbolcuya, muharebe alanını oyun alanına, düşmanı rakibe, savaşı da oyuna dönüştüren büyük bir devrimdir futbol ilk çıktığı zaman. Harpte ve futbolda kazanmak esas olandır. Spor ve savaş, bunlar aynı işlevi görmekle birlikte sonuçları farklıdır. Savaşta ölüm, yıkım vardır, sporda ölüm yoktur. Spor sadece barış ortamında icra edilen bir faaliyettir” dedi.

HÜSEYİN AĞIRSEVEN