ŞİMDİ EBEVEYNLER NE YAPMALI?

Uzman Klinik Psikolog Gülşah Sevinç açıklanan Liselere Giriş Sınavı (LGS) sonuçlarıyla ilgili olarak aileler tarafından çocuklara yapılacak eleştiriler, kıyaslamalar ve baskıcı tutumların çocuklarda olumsuz etkiler yarattığını dile getirdi.

www.batiekspres.com haber sitesine konuşan Sevinç “Bu süreçte ebeveynlerin tutumu önem kazanıyor. Çünkü bu dönemde yapılan eleştiriler, akranlarıyla kıyaslamalar, baskıcı tutumlar, stres yönetiminin yapılamaması, anne babanın çocuğa biçtiği rolü devam ettirmek istemesi çocuk üzerinde olumsuz birtakım etkiler yaratıyor. Bu sebeple çocuğun akademik, kişisel, sosyal ve psikolojik gelişimi açısından dikkat edilmesi gereken noktaları vurgulamaya çalıştım” dedi.

İşte o öneriler:

Çocuğu yargılayan bir dilden uzak durulmalı, destekleyici ve motive edici bir dil kullanılmalıdır. Çocukların gösterdiği çaba vurgulanmalı ve takdir edilmelidir. “Senden hiçbir şey olmaz. Çalışsaydın ama bizi dinlemedin” gibi bir yaklaşım kırıcıdır.

Çocukla empati kurulmalıdır. Okumak istediği okullar hakkında çocukla konuşulabilir, okullar gezilebilir, bilgi edinilebilir.

Kıyaslama yapılmamalıdır. Kıyaslama, çocuğun benlik algısını ve özgüvenini olumsuz etkiler. Sosyal ilişkilerini zedeler. Unutulmaması gereken her bireyin biricik olduğu ve kendi potansiyeli çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiğidir.

Baskılayıcı ve gerçekten uzak beklentilerden kaçınılmalıdır. “Ben şu okulda okumak çok istedim ama beni göndermediler. Benim yapamadığımı kızım / oğlum yapacak” ya da “Benim çocuğum fen lisesinde okumalı” gibi yaklaşımlar çocuklarda baskı oluşturabilir. Puanı ve sıralaması fen lisesinde okumaya yetmeyen bir çocuk kendini başarısız algılayabilir. Çocuklar, anne babalarının gerçekleştiremediği hayallerini gerçeğe kavuşturmak için birer aracı değildirler.

Hayat merdivenlerinde bu sınavın sadece bir basamak olduğu hatırlatılmalıdır. Çocuğun önünde daha birçok basamak var, tıpkı bugüne kadar çıktığı yürüme, tuvalet eğitimini öğrenme, anneden ayrılma, okula başlama, okumayı öğrenme, okula yalnız gidip gelmeyi öğrenme, ortaokula başlama vb. basamakları gibi. Dolayısıyla çocuğun hayatında tek belirleyici bu sınav değildir. Bu sınav çocuğun kişiliğinin tamamı değildir. Çocuğun değerli olup olmaması bu sınava bağlı değildir.

Çocuğun stresini yönetmesine yardımcı olun. Anne babalar kendi streslerini yönetmeyi başaramazlarsa çocuk da bundan etkilenecektir. Dolayısıyla bu karşılıklı bir süreçtir. Anne baba ne kadar bu durumu yönetebilirse çocuk da daha rahatlayacaktır. Gerektiği durumlarda uzman desteği almaktan kaçınılmamalıdır.

Duygu odaklı bir dil kullanın. Çocuğun duygularını dinleyin.

Tercihler konusunda uzmanlardan destek alın.

ERGİN SÖZER