Nihal Atsız, Vefatının 50. Yılında Edirne'de Konuşuldu
Edirne'de bugün Trakya Üniversitesi (TÜ) Eczacılık Fakültesi Gazi Mustafa Kemal Atatürk Salonu'nda gerçekleştirilen söyleşide Prof. Dr. Mehmet Kaan Çalen, Atsız’ın biyografisi üzerinden Türkiye’de milliyetçilik, ırkçılık ve resmi tarih anlayışına dair kapsamlı değerlendirmelerde bulundu. Prof. Dr. Çalen, Nihal Atsız’ın düşünce dünyasının merkezinde ırkçılık kavramının yer aldığını vurgulayarak, Atsız’ın bu kavramı hiçbir zaman gizlemediğini, aksine açıkça sahiplendiğini ifade etti. Atsız’ın “Ben açıkça ırkçıyım” beyanının, onu Türkiye’de bu ideolojiyi adıyla savunan nadir isimlerden biri haline getirdiğini belirten Çalen, bu durumun günümüzden bakıldığında rahatsız edici olsa da tarihsel bağlam içinde değerlendirilmesi gerektiğini söyledi.
Söyleşide Atsız’ın çocukluk yıllarından itibaren kozmopolit okullarda eğitim almasının, mütareke döneminin yarattığı travmaların ve asker olamamanın onda derin izler bıraktığına dikkat çekildi. Askeri Tıbbiye’den atılması, ardından edebiyat ve tarih alanına yönelmesiyle şekillenen yaşam öyküsünün, “Ruh Adam” romanında yaşadığı buhranların izlerini taşıdığı ifade edildi.
Atsız’ın 1944 Irkçılık-Turancılık Davası’nın, düşünce dünyasında bir kırılma noktası olduğuna dikkat çeken Çalen, bu süreçten sonra Atsız’ın giderek yalnızlaştığını ve topluma yabancılaştığını dile getirdi. Konuşmada, Atsız’ın Kemalist tarih anlayışıyla yaşadığı çatışmalar, üniversiteden uzaklaştırılması ve uzun yıllar resmi görev alamaması da tarihsel örneklerle aktarıldı.
Prof. Dr. Çalen, 1930’lu ve 1940’lı yıllarda ırk kavramının dünyada ve Türkiye’de bugünkü anlamıyla negatif bir içerik taşımadığını, dönemin resmi söylemlerinde de yoğun biçimde kullanıldığını hatırlatarak, Atsız’ın düşüncelerinin bu tarihsel atmosferden bağımsız okunamayacağını ifade etti.
MEHMET EFECAN HIDIROĞLU
