Marmaraereğli ilçesinde Osmanlı döneminden kalan ecdat yadigarı tek tarihi eser, 5 asır geçmesine rağmen hala ihtişamını koruyor. Sadrazam Cedid Ali Paşa'nın 1565 yılında Mimar Sinan'a yaptırdığı cami, ilçeye gelenlerin uğrak yeri olduğu belirtildi.
Tarihi caminin karşısında berberlik yapan Cengiz Gözükara, "Osmanlı döneminin tek eseridir burası Marmaraereğlisi'nde. Aldığım duyumlara göre, Cedid Ali Paşa gemiciymiş, buraya geliyor. Burada lodosa yakalanıyor. Diyor ki eğer ben mürettebatımla beraber kurtulursam kıyıya çıktığım zaman oraya cami yapacağım. O zaman buraya gemi geliyor dayanıyor limana ama dayandığı andan itibaren mürettebatıyla beraber buraya çıkıyor. Burada 1-2 ay konaklıyor. O konaklanma esnasında bu camiyi buraya inşa ediyorlar" ifadelerini kullandı.
"Caminin malzemesini İstanbul'dan getirmiş"
Yarım asır önce Erzurum ilinden göç ederek Marmaraereğlisi ilçesine yerleşen Ebubekir Tosun, "Cedid Ali Paşa, burası fethedildiği zaman, Yunanlılardan alındığı zaman bu mahalleye gelmişler, Müslüman Mahallesi var, cami yok. O zaman gemiyle caminin malzemesini İstanbul'dan getirmiş ve bu camiyi inşa etmiş. O zaman bu zaman bazı ufak tefek tadilat gördüyse de hala sistemi aynı, tavanı aynı, duvarları ayakta duruyor. Caminin avlusunda ağaç direkleri vardı. Onlar çürümeye başlayınca söktüler, yerine beton attılar. Minare tadilat oldu, minare yenilendi" ifadelerini kullandı.
Tarihi caminin yer aldığı Marmaraereğlisi ilçesi Cedid Ali Paşa Mahallesi'nin Osmanlı'dan kalma yerleşim yeri olduğunu ifade eden Nurettin Özden, "Cedid Ali Paşa bir seferden dönerken yakalandığı fırtınadan dolayı Marmaraereğlisi'ndeki bir limana sığınmıştır. Bu sığınma esnasında, buraya sığındığından dolayı bir cami ile bir hamam yapmıştır. Cami şuan da mevcut olarak kullanılmaktadır. Fakat belli zamanlarda gördüğü tadilattan dolayı eski özelliğini kaybetmiştir. Hamamımız da yok olmuş derece de kaybolmuştur. Cedid Ali Paşa Camii Marmaraereğlisi'nde yıllardan beri hizmet etmektedir. Mimar Sinan'ın çıraklık ve ustalık dönemine rastlayan ufak mimarilerinden yaptığı camidir" dedi.
Cedid Ali Paşa Camii'nin tarihçesi
Cedid Ali Paşa Camii, Kanuni Sultan Süleyman'ın sadrazamlarından Cedid (Semiz) Ali Paşa tarafından 1565 yılında Mimar Sinan'a inşa ettirilmiştir. Çeşitli tadilatlar ve değişiklikler gören bu cami, orijinalliğini büyük ölçüde kaybetmiştir. Cami, bölgenin Osmanlı Dönemi'nde yapılan tek eseri olma özelliğine sahiptir.
Caminin inşası ile alakalı ilginç de bir hikâye vardır. Cedid (Semiz) Ali Paşa bir gün Marmaraereğlisi açıklarından gemiyle geçerken sarsıcı bir fırtınaya yakalanır. Yanındakilerle birlikte en yakın kara parçası olan Marmaraereğlisi'ne sığınmak zorunda kalır. Paşa karaya çıktıktan sonra burayı çok beğenir ve bu bölgeye bir cami yaptırmaya karar verir. Mimar Sinan'a inşa ettirdiği bu sevimli camiyi yerel halka armağan eder.
Kesme taştan yapılan yuvarlak gövdeli ve tek şerefeli minaresi ve ahşap çatısı bulunan cami, dikdörtgen şeklinde, basit bir tarzda ve ahşap malzeme kullanılarak inşa edilmiştir. Bu cami, 1985 senesinde betonarmeye çevrilerek, bütün özelliğini yitirmiştir. Cami haziresinde bulunan mezar taşları da kaldırılmış, yerine müftülük binası yapılmıştır. Yapının üzerinde tadilat kitabesi de bulunmaktadır.
Kaynak: İHA