8 Mayıs Dünya Talasemi Günü

Nilay YILMAZ

    Havsa Toplum Sağlığı Merkezi tarafından gazetemize yapılan yazılı açıklamada, “Talasemi (Akdeniz Anemisi) kalıtsal geçiş gösteren bir kan hastalığıdır. Dünyada Akdeniz'i içine alan bir kuşak içinde italya, Yunanistan, ispanya, Fransa, Kuzey Afrika Ülkeleri, Kıbrıs, Türkiye, Ortadoğu Ülkeleri, Kafkasya, Pakistan, Hindistan, Güney Asya ve Uzakdoğu'da sık görülür.
    Talasemi, hastalar ve taşıyıcılar olmak üzere iki grupta incelenir. Taşıyıcılar herhangi bir belirti vermezler ya da hafif kansızlık gibi belirtiler gösterebilirler. Çocukları taşıyıcı ya da sağlıklı doğabilir. Ancak iki taşıyıcının evlenmesi durumunda % 25 hasta, % 50 taşıyıcı bebek doğma riski vardır.
    Hasta bebekler 6 ay – 1 yaştan itibaren bu hastalığın belirtilerini vermeye başlar ve tüm hayatları boyunca eziyetli, zor ve pahalı bir tedavi almak zorunda kalırlar. Hastalar her 3 haftada bir kan ve deri altından özel ilaçları almak zorundadır. Kalp, karaciğer yetmezliği, iskelet ve hormon sistemleri ve büyüme gelişme ile ilgili sorunlar çıkar. 30-35 yaşına nadiren ulaşabilirler.
    Ülkemizde akraba evliliklerinin fazla olması, genetik geçişli bir hastalık olan Talasemi'nin görülme sıklığını artırmaktadır. Bu nedenle, ikisi de taşıyıcı olan çiftlerin bilinmesi ve çocuk sahibi olmadan önce genetik danışmanlıktan yararlanmaları, hastalığın önlenmesi açısından gereklidir.
    Talasemi önlenebilir bir hastalıktır. Evlilik öncesi testler ile tanı konabilir ve hasta bebek doğması engellenebilir. Bu testin yapılması doğacak çocukların, gelecek nesillerin sağlığı açısından önemlidir.
    Her yıl yüzlerce hastalıklı çocuk dünyaya gelmekte, aileler ve toplum maddi ve manevi zarara uğramaktadır. Bu nedenle Bakanlığımız tarafından şimdiye kadar yapılan hizmetleri organize etmek ve yaygınlaştırmak amacıyla hastalığın görülme sıklığı göz önünde bulundurularak Hemoglobinopati Kontrol Programı başlatılmıştır. Bu programın amacı;
    Sağlık personeli, diğer kurumların ve basın işbirliği ile halkın, gençlerin, evlenecek ve yeni bebek sahibi olacak çiftlerin bilgilenmesini ve test yaptırmalarını sağlayarak, hastalıklı bebek doğmasını önlemek.
    Mevcut hemoglobinopati hastalarının yaşam süreleri uzatılarak, yaşam kalitelerinin arttırılmasıdır.1993 yılından itibaren 8 Mayıs “Dünya Talasemi Günü” olarak kutlanmaktadır. 
    Ülkemizde de planlanan çeşitli aktivitelerle önemli bir halk sağlığı sorunu olan hemoglobinopatilerin gündemde tutulması ve bu sayede toplumun konu ile ilgili bilinçlendirilmesi, farkındalık yaratılması ve konuya hassasiyetin oluşturulması hedeflenmektedir.”